წეროები

წეროები - არის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი რუსული სიმღერა მეორე მსოფლიო ომის შესახებ.

Statue of Sadako Sasaki
outside Nobori-Cho JHS,
Hiroshima, Japan.

დაღესტნელი პოეტი რასულ გამზათოვი ჰიროსიმაში ვიზიტისას დიდი შთაბეჭდილების ქვეშ აღმოჩნდა ჰიროსიმას მშვიდობის პარკისა და სადაკო სასაკის მონუმენტის ხილვის შედეგად. სადაკო სასაკი იყო იაპონელი გოგონა, რომლის სახლთანაც ჩამოაგდეს ატომური ბომბი. დღეისათვის იგი არის ომის უდანაშაულო მსხვერპლთა სიმბოლო. გარდაცვალების შემდეგ სადაკოს მეგობრებმა და კლასელებმა გამოაქვეყნეს წერილები, რათა შეეგროვებინათ თანხა მისი და იმ ბავშვების მემორიალის ასაგებად, ვინც შეეწირა ატომური ბომბის გამოყენებას . 1958 წელს მონუმენტი გაიხსნა ჰიროსიმას მშვიდობის მემორიალურ პარკში. ქანდაკების ბოლოში არის დაფა წარწერით: "ეს არის ჩვენი მოთქმა. ეს არის ჩვენი ლოცვა. მშვიდობა მსოფლიოში."

ამ გოგონას მიერ გაკეთებული წეროების ორიგამები ელანდებოდა რასულ გამზათოვს თვეების განმავლობაში და მისცა შთაგონება დაეწერა პოემა, რომელიც იწყება ცნობილი სიტყვებით: "მე მგონია, რომ ზოგჯერ, ჩვენი ჯარისკაცები, რომლებიც ვერ დაბრუნდნენ სისხლიანი ველებიდან, არ განისვენებენ ჩვენს მიწაზე. არამედ გადაიქცნენ თეთრ წეროებად." პოემა დაიწერა რასულ გამზათოვის მიერ ხუნძურ ენაზე. რუსი პოეტის ნაუმ გრებნიოვის მიერ პოემა მალევე ითარგმნა რუსულ ენაზე.

ჟურნალ "ახალ სამყაროში" პოემის გამოქვეყნებამ ცნობილი მომღერლისა და მსახიობის მარკ ბერნესის  (ხშირად უწოდებდნენ რუსეთის ფრანკ სინატრას) ყურადღება მიიპყრო. მან დაარედაქტირა ტექსტი და იან ფრენკელს სთხოვა დაეწერა მუსიკა. როდესაც ფრენკელმა პირველად დაუკრა მისი ახალი სიმღერა, კიბოთი დაავადებული ბერნესი ტიროდა, რადგან იგრძნო, რომ ეს სიმღერა იყო მისი ბედისწერა: "წეროთა  გუნდში არის პატარა ცარიელი წერტილები. შესაძლოა ის ჩემთვისაა. ერთ დღესაც, მე მათ შევუერთდები და ციდან მოვუწოდებ ყველას, ვინც დამრჩება დედამიწაზე." 1969 წელს მოეწყო ბერნსის ახალი სიმღერის პრემიერა და ამ დროიდან გახდა ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი რუსულენოვანი სიმღერა მსოფლიოში. ბერნსი გარდაიცვალა სიმღერის ჩაწერიდან ერთ კვირაში. შემდგომ თეთრი წეროები გახდა სიმბოლო გარდაცვლილი ჯარისკაცებისა. მეორე მსოფლიო ომის მოგონებები საბჭოთა კავშირში დაუკავშირდა მფრინავი წეროების სურათს, რიგ შემთხვევაში, სტროფებსაც პოემიდან.

1968

Журавли

слова Расула Гамзатова, музыка Яна Френкеля

перевод с аварского Наума Гребнева

Полный текст песни:

Мне кажется порою, что солдаты,

С кровавых не пришедшие полей,

Не в землю нашу полегли когда-то,

А превратились в белых журавлей.

Они до сей поры с времен тех дальних

Летят и подают нам голоса.

Не потому ль так часто и печально

Мы замолкаем, глядя в небеса?

Летит, летит по небу клин усталый,

Летит в тумане на исходе дня,

И в том строю есть промежуток малый,

Быть может, это место для меня.

Настанет день, и с журавлиной стаей

Я поплыву в такой же сизой мгле,

Из-под небес по-птичьи окликая

Всех вас, кого оставил на земле.

Мне кажется порою, что солдаты,

С кровавых не пришедшие полей,

Не в землю нашу полегли когда-то,

А превратились в белых журавлей... 

                                 

White Cranes lyrics (English translation)

Translated by Boris Anisimov

Sometimes it seems to me each fallen soldier

That never came back home from fields of gore

In fact did never perish, as they told you,

But turned into a crane as white as snow

And ever since those days in their due season 

We've seen them soaring high across the sky

With distant voices giving us a reason 

To stand in tears and watch them flying by

A wedge of cranes is fading in the distance

So far away I can no longer see 

When I run out of days of my existence

I hope those cranes will find a gap for me

That I may soar above my pain and anguish 

And join their ranks as many years ago 

Recalling all their names in my new language

And names of those whom I have left below

Sometimes it seems to me each fallen soldier

That never came back home from fields of gore

In fact did never perish, as they told you,

But turned into a crane as white as snow

Share on Google Plus

ბლოგის ავტორი: ნოდარ თოთაძე

კავკასიოლოგიის მაგისტრი, ისტორიისა და სამოქალაქო განათლების პედაგოგი.